Εκθεσίωμα & Γήρανση του δέρματος

Γιατί γερνάει το δέρμα μας;

Σύμφωνα με νέα δεδομένα της επιστημονικής κοινότητας, το Εκθεσίωμα αποτελεί τον κύριο παράγοντα για τη γήρανση του δέρματος και όχι τα γονίδια, όπως θεωρούσαμε μέχρι σήμερα. Παρακάτω, θα δούμε τι πραγματικά είναι αυτό, ποιοι παράγοντες το διαμορφώνουν και πώς μπορούμε να προστατευτούμε.

Εκθεσίωμα: τι είναι

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας, αλληλεπιδράμε με διάφορους εξωτερικούς και εσωτερικούς παράγοντες, που επηρεάζουν τη φυσιολογική κατάσταση του οργανισμού μας. Ο πιο σημαντικός από αυτούς τους παράγοντες είναι το εξωτερικό περιβάλλον και η έκθεση μας σε αυτό. Βάσει ερευνών, το 70-90% των χρόνιων παθήσεων, όπως τα χρόνια αναπνευστικά νοσήματα και ο σακχαρώδης διαβήτης, σχετίζονται με το περιβάλλον. Έτσι, λοιπόν, το 2005 αυτή η αδιάκοπη έκθεσή μας πήρε το όνομα Εκθεσίωμα, μια σύνθετη λέξη, που προέρχεται από την «Έκθεση» και το «Γονιδίωμα». Ομοίως, στα Αγγλικά περιγράφεται ως Exposome, από τις λέξεις “Exposure” & “Genome”. Εφευρέτης του όρου είναι ο Dr. Christopher Wild, επιδημιολόγος από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη γήρανση του δέρματος:

Ο ήλιος: πρόκειται για τον πιο σημαντικό και τον πιο μελετημένο παράγοντα. Ήδη από το 1969 ο Albert Kligman έθεσε το ζήτημα της έκθεσης στην UV ακτινοβολία ως βασικό λόγο για την πρόωρη γήρανση του δέρματος. Από τότε έχουν προστεθεί διάφορα άλλα εξίσου σημαντικά στοιχεία: μπορεί οι ακτίνες UV να αποτελούν μόνο το 5% του ηλιακού φάσματος, ωστόσο οι συνέπειες που έχουν για το δέρμα μας είναι αρκετά σοβαρές: σχηματισμός ελεύθερων ριζών, βλάβες στο DNA, κηλίδες, μικροφλεγμονές και παραγωγή ενζύμων, που καταστρέφουν τις ίνες του κολλαγόνου και της ελαστίνης. Στη διαδικασία της φωτογήρανσης, βέβαια, συμμετέχουν όλες οι UV ακτίνες, ανεξαρτήτως μήκους. Ακόμη, το 80% από τα σημάδια γήρανσης στην επιφάνεια της επιδερμίδας, προέρχεται από την καθημερινή, χωρίς προστασία, έκθεση μας στον ήλιο. Τι γίνεται όμως με το υπόλοιπο 95% του ηλιακού φάσματος; Καινούριες έρευνες ανακάλυψαν ότι και αυτό συμβάλει επιβλαβώς και με τις ίδιες συνέπειες, όπως περιγράφηκαν παραπάνω, στη γήρανση της επιδερμίδας.

• Η αστική ρύπανση: τα αυξημένα επίπεδα του όζοντος, οι ατμοσφαιρικοί ρύποι, δηλαδή τα αιωρούμενα (μικρο)σωματίδια από το καυσαέριο, τον καπνό και τη σκόνη, καταστρέφουν τα φυσικά αντιοξειδωτικά της κεράτινης στιβάδας της επιδερμίδας και συμβάλλουν στη δημιουργία ρυτίδων.
• Ο καπνός του τσιγάρου: πέρα από όλα τα επιβλαβή γνωρίζουμε έτσι κι αλλιώς για το τσιγάρο· οι χημικές ουσίες που εισπνέουμε από αυτό, αριθμός που αγγίζει τις 4000 διαφορετικές ουσίες, οδηγούν σε οξειδωτικό στρες και γερνάν την επιδερμίδα μειώνοντας την ελαστικότητα της και δημιουργώντας ρυτίδες κυρίως στο άνω χείλος.
• Η διατροφή: οι τροφές που επιλέγουμε επηρεάζουν άμεσα την ποιότητα και την υγεία του δέρματος μας, γι’αυτό και εντάσσονται στο Εκθεσίωμα. Όταν επιλέγουμε τροφές επεξεργασμένες και πλούσιες σε λιπαρά, καταναλώνουμε αρκετό αλκοόλ και ζάχαρη, επισπεύδουμε τη γήρανση του δέρματος. Ομοίως, οι πρόωρες, έντονες ρυτίδες εμφανίζονται, εξαιτίας των μεταβολικών μηχανισμών, που ενεργοποιούνται με την κατάχρηση ζάχαρης στης διατροφή μας, συνδυαστικά με την έκθεση στις ακτίνες. Γι’αυτό, ας προστατέψουμε την επιδερμίδα μας, προτιμώντας έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής βάζοντας στη διατροφή όσο το δυνατόν περισσότερα φρούτα, λαχανικά και όσπρια, επενδύοντας μαζί με το ελαιόλαδο, στη μεσογειακή διατροφή.
• Το άγχος: αν και δεν υπάρχουν προς το παρόν επιστημονικές μελέτες που να συνδέουν άμεσα το άγχος με τη γήρανση της επιδερμίδας, είναι βέβαιο πως το έντονο άγχος επιδεινώνει διάφορες παθήσεις του δέρματος.
• Η αϋπνία: είτε πρόκειται για έλλειψη ύπνου ή για κακής ποιότητας ύπνου, όλοι γνωρίζουμε τις άμεσες και εμφανείς συνέπειες που έχει στην επιδερμίδα μας: μαύροι κύκλοι και θαμπή επιδερμίδα. Σύμφωνα με έρευνες, η έλλειψη ύπνου επιδρά στις βαθύτερες στιβάδες του δέρματος, εμφανίζοντας έντονα σημάδια γήρανσης.
• Η ζέστη: οι υψηλές εξωτερικές θερμοκρασίας –είτε από τον ήλιο, είτε λόγω τεχνητής θερμότητας, αυξάνουν τη θερμοκρασία του δέρματος δημιουργώντας φλεγμονές, που μπορούν να οδηγήσουν σε οξειδωτικό στρες και φθορά του κυτταρικού DNA. Πρόκειται για τη θερμική γήρανση.

Μερικές συμβουλές:

Αξίζει να σημειωθεί πως προκειμένου να προστατευτούμε όσο το δυνατόν καλύτερα, η Vichy είναι η πρώτη εταιρεία καλλυντικών που ύστερα από μελέτη αυτού του νέου κόσμου, δημιούργησε κατάλληλα προϊόντα (SlowÂge, Mineral 89) για την αντιμετώπιση του Εκθεσιώματος στο δέρμα μας. Πολύ παραπάνω, τα τελευταία δύο χρόνια, με το πρόγραμμα “Vichy Exposome Grant” εξασφαλίζει 15.000€ ετησίως, αποκλειστικά για έρευνες επικεντρωμένες στο ζήτημα αυτό. Η χορηγία δίνεται από διεθνή επιτροπή δερματολόγων σε κατάλληλη επιστημονική ομάδα. Φυσικά, μελλοντικά και με την κατάλληλη επιστημονική έρευνα για το Εκθεσίωμα και τον τρόπο που αλληλεπιδρά με τα γονίδια, η δημιουργία προϊόντων που θα δρουν αποτελεσματικά στη θωράκιση του δέρματος μας είναι βέβαιη.

Προς το παρόν, οι επιστήμονες καταδεικνύουν πως υπάρχουν μερικοί, απλοί και σωστοί τρόποι προστασίας μας, που αποτελούν μια πολύ καλή αρχή. Αυτοί είναι:

• Αποφυγή της ηλιοθεραπείας, δηλαδή της αλόγιστης έκθεσης μας στις ακτίνες UV, όπως και του solarium, δηλαδή της έκθεσης σε τεχνητές πηγές
• Κατάλληλη ενδυμασία και καθημερινή αντηλιακή προστασία με προϊόντα που εμπεριέχουν φίλτρα προστασίας ευρέου φάσματος, ειδικά από την ηλικία των 25 και έπειτα
• Επιμελής καθαρισμός της επιδερμίδας με τα κατάλληλα προϊόντα που απομακρύνουν τους ατμοσφαιρικούς ρύπους
• Σωστή ενυδάτωση της επιδερμίδας: επιλέγουμε προϊόντα με εμπλουτισμένη σύνθεση και αντιοξειδωτικά συστατικά, που ενισχύουν τη θωράκιση της επιδερμίδας μειώνοντας τις συνέπειες των ρυπογόνων ουσιών στο εσωτερικό της
• Ύπνος τουλάχιστον για 7 ώρες
• Ισορροπημένη διατροφή με φρούτα και λαχανικά
• Διακοπή και περιορισμός του καπνίσματος